کتاب نام من سرخ اثر ارهان پاموک

کتاب نام من سرخ به قلم اورهان پاموک، برنده جایزه نوبل ادبیات سال 2006، به روایت تاریخ ترکیه در زمان امپراتوری عثمانی و نقاط مشترک تاریخ ایران و ترکیه می‌پردازد.

نام من سرخ (My Name Is Red) روایت کننده‌های مختلفی دارد. در پنجاه ‌و ‌نه فصل کتاب، داستان گاه از زبان یک جسد، گاه از زبان قاتل و گاهی نیز از زبان غیر انسان‌ها مثل سکه و خون و سگ روایت می‌شود. یکی از ویژگی‌های نثر این کتاب آن است که در بسیاری مواقع روایت‌ با لحنی طنز آلود بیان می‌شود اما این طنز، شوخی شخصیت‌های داستان با خواننده است و در خود داستان و روایت‌ها از آن استفاده نمی‌شود.

این داستان از آن‌جا آغاز می‌شود که پادشاه عثمانی هنرمندان کشورش را فرا خوانده و از آن‌ها می‌خواهد که گرد هم آیند و فتوحات و افتخاراتش را در قالب یک کتاب به تصویر بکشند. اما شرط آن است که سبک تصویرگری‌هایشان به سبک نقاشان ونیزی باشد و به همین دلیل کار این هنرمندان دشوار است. از سوی دیگر بسیاری از اهالی مذهبی ترکیه سبک ونیزی را به جهت داشتن جزئیات بسیار، کفرآمیز می‌دانند. ترس، هیجان و آشوب از جایی آغاز می‌شود که یکی از نقاشان ناپدید شده و تنها نقاشی نیمه کاره‌ی او سر نخی برای یافتنش است.

اورهان پاموک اولین ترک‌ زبانی که موفق به دریافت جایزه نوبل ادبیات شد، تحصیلات مقدماتی و متوسطه را با گرایش نقاشی در کالج آمریکایی گذراند. کتاب نام من سرخ هفتمین رمان اوست که علاوه‌ بر تعداد بی‌شماری جوایز ملی، موفق به کسب جوایزی هم در فرانسه و ایتالیا و ایرلند شده است. نام من سرخ از زمان انتشارش تا به اکنون به 60 زبان ترجمه شده است.

در این کتاب مفاهیمی چون عشق، خشونت، حسادت و... بیان شده و فضاسازی بی‌نظیری دارد به طوریکه گویی آن معماری و سرمای هوایی که در داستان آمده به چشم دیده و حس می‌کنید. یکی از انگیزه‌های پاموک برای نگارش این اثر بازآفرینی داستان‌های ادبیات کلاسیک بوده است. هر فصل از زبان یک نفر روایت می‌شود که لزوما همه انسان نیستند اما با این حال هیچگونه برتری انسان بر حیوان احساس نمی‌شود حتی بعضی از فصل‌ها که راوی آن حیوان است برای شما جذاب‌تر جلوه خواهد کرد.